Spirtuele crises, transpersoonlijke psychologie als perspectief
Fransje de Waard heeft een boeiend boek afgescheiden, een boek over een onderwerp van de psychiatrie dat in het verdomhoekje ligt. Ook bijna alternatief is. De transpersoonlijke psychologie en psychiatrie richt zich namelijk op ervaringen die voorbijgaan aan ons alledaagse gedrag en onze alledaagse emoties. Ervaringen die niet vanuit ons Ego verklaard kunnen worden, maar die van voorbij de ego-gedreven denkpatronen stammen. Deze ervaringen werken al sinds oudsher transformerend, en een voorbeeld uit onze Christelijke traditie waren de ervaringen van Jezus in de woestijn transpersoonlijk en leidde tot een transformatie. Ook Boeddha bereikte de transpersoonlijke staat van verlichting na een periode van intens lichaamswerk en vasten. Deze transpersoonlijke stadia van zijn, zijn natuurlijk geen dagelijkse kost. Maar het verbazende in dit boek zijn de bijzondere voorbeelden van alledaagse mensen, die door een crisis gingen en daar getransformeerd uit kwamen. Vanuit de klassieke psychiatrie en psychologie zou je snel tot de conclusie komen dat die personen haldol nodig hebben, en in een psychose geraakten. En dat de psychose op te vatten is als een desintegratie. Maar Fransje laat door middel van casus en literatuur zien dat een andere visie mogelijk is. En zinvol is.Zo bespreekt ze bijvoorbeeld het werk van de psychiater Dabrowski, die qua inhoud van zijn theorie gezien kan worden als een voorloper van Abraham Maslow. Zijn concept van positieve desintegratie dat hij ontwikkelde is een van de bouwstenen van de transpersoonlijke psychiatrie. De desintegratie kan de basis vormen voor een groei naar authenticiteit en her-integratie op een hoger niveau. Waardoor men completer wordt, heler.
Voor therapeuten is het van belang te weten dat er in Nederland een aantal hulpverleners zijn, die gespecialiseerd zijn in de begeleiding van de zogenaamde spiritual emergency. Die zijn te vinden via het netwerk van ITANT. Deze groep experts heeft ook de volgende definitie gegeven van transpersoonlijke psychologie:
De transpersoonlijke psychologie is indertijd in het leven geroepen om het veld van de spiritualiteit op een systematische en wetenschappelijke manier te onderzoeken. Uit onvrede met de situatie in de psychologie -en niet uit onvrede met de psychologische wetenschap als zodanig- ontstond onder sommige humanistische psychologen, onder aanvoering van Abraham Maslow, het gevoel dat er een nieuwe school moest worden opgericht, die zich expliciet op het spirituele zou richten. De humanistische psychologie deed dat niet of onvoldoende. Dat werd toen de transpersoonlijke psychologie. Spiritualiteit is een levenshouding; transpersoonlijke psychologie de wetenschappelijke bestudering daarvan.
Een zeer zinvol boek, en elke psychiater en psycholoog zou hier van af moeten weten, te bestellen via www.spirituelecrisus.nl
Literatuur transpersoonlijke psychologie
Bock, Thomas (2000) Psychosen zonder psychiatrie: inzichten en levensperspectieven van mensen met een gedeeltelijk of geheel onbehandelde psychose. Amsterdam: Candide.
Bragdon, E. (1990) The call of spiritual emergency: from personal crisis to personal transformation. San Francisco: Harper & Row.
Chadwick, P., Birchwood, M. & Trower, P. (1996) Cognitive Therapy for Delusions, Voices and Paranoia. Chichester, UK: John Wiley & Sons.
Chalmers, D.J. (1995) ‘The Puzzle of Conscious Experience’. Scientific American, 273, 6, 80-87.
Clarke, I. (red.) (2001) Psychosis and spirituality: exploring the new frontier. Londen: Whurr Publishers.
Dabrowski, K. (1972) Psychoneurosis is not an illness. London: Gryf Publications.
Feuerstein, G. (1990). Holy madness: the shock tactics and radical teachings of crazywise adepts, holy fools, and rascal gurus. New York: Paragon House.
Greyson, B. (1993) ‘The physio-kundalini syndrome and mental illness.’
Journal of Transpersonal Psychology, 25, 1, 43-58.
ONLINE: http://www.atpweb.org/jtparchive/Greyson1993.pdf (lidmaatschap ATP vereist)
Grof, S., & Grof, C. (red.). (1989). Spiritual emergency – when personal transformation becomes a crisis. New York: Jeremy Tarcher/Putnam.
Grof, S., & Grof, C. (1990) The Stormy Search For The Self: A Guide To Personal Growth Through Transformative Crisis. New York: Jeremy Tarcher/Putnam.
Hurlburt, R. (1990) Sampling normal and schizophrenic inner experience. New York: Plenum Press.
Jackson, M. & Fulford, K. W. M. (1997) ‘Spiritual Experience and Psychopathology.’ Philosophy, Psychiatry, & Psychology 4, 1, 41-65.
James, W. (1902) Varieties of Religious Experience, a study in human nature: being the Gifford lectures on natural religion delivered at Edinburgh in 1901-1902. London: Longmans, Green & Co.
ONLINE: http://xroads.virginia.edu/~hyper/wjames/toc.html
Jibu, M. & Yasue, K. (1995) Quantum brain dynamics and consciousness: an introduction. Advances in consciousness research. Amsterdam: Benjamins
Kuhn, T. (1979) De structuur van wetenschappelijke revoluties. Meppel: Boom.
van Lommel, P., van Wees, R., Meyers, V. & Elfferich, I. (2001) ‘Near-death experience in survivors of cardiac arrest: a prospective study in the Netherlands.’ The Lancet, 358, 2039-2045.
ONLINE: http://www.zarqon.co.uk/Lancet.pdf
Lukoff, D. (1985) ‘The diagnosis of mystical experiences with psychotic features.’ The Journal of Transpersonal Psychology, 17, 2, 155-181.
ONLINE: http://www.internetguides.com/se/dxtx/diagnosticcriteria-mystical.html
Lukoff, D., Lu, F., and Turner, R. (1998). ‘ From spiritual emergency to spiritual problem: The transpersonal roots of the new DSM-IV category .’ Journal of Humanistic Psychology, 38, 2, 21-50.
ONLINE: http://www.spiritualcompetency.com/jhpseart.html
Podvoll, E.M. (1992) De verlokkingen van de waanzin: nieuwe inzichten over psychose. Cothen: Servire.
Puhakka, K. (red.) Transpersonal Knowing. New York: State University of New York Press.
Redfield Jamison, K. (1994) Touched with Fire: manic-depressive illness and the artistic temperament. New York: The Free Press.
Romme, M.A.J. & Escher, A.D.M.A.C. (1999) Stemmen horen accepteren: verschillende manieren van omgaan met stemmen in je hoofd. Baarn: Tirion.
Rowan, J. (2005) The Transpersonal – spirituality in psychotherapy and counselling. Londen: Routledge.
Sannella, L. (1976) Kundalini: psychosis or transcendence? San Francisco: Sannella.
ONLINE: http://www.skaggs-island.org/humanistic/sannella/kundalini.html
Schreurs, A. (2001) Psychotherapie en spiritualiteit, integratie van de spirituele dimensie in de therapeutische praktijk. Assen: Van Gorcum.
Valle, R. (red.) (1998) Phenomenological inquiry in psychology; existential and transpersonal dimensions. New York: Plenum Press.
Waldron, J. L. (1998) ‘The life impact of transcendent experiences with a pronounced quality of noesis.’ The Journal of Transpersonal Psychology, 30, 2, 103-126.
ONLINE: http://www.atpweb.org/jtparchive/Waldron_98_2.pdf (lidmaatschap ATP vereist)
Nieuw: Gerrits, S., Kusters, W. & Tukker, J. (2007) Alleen: berichten uit de isoleercel. Rotterdam: Lemniscaat.