Grootste objectieve website voor
 complementaire en alternatieve geneeskunde

IOCOB

Home > Geen categorie > Ginkgo biloba

Ginkgo biloba

Ginkgo biloba is een bijzondere boom. Ongeveer 200 miljoen jaar geleden waren er vele soorten van de Ginkgo en waren die bomen volop aanwezig. Nu is Ginkgo Biloba een van de oudste bomen op aarde. Tijdgenoten zijn uitgestorven. De boom wordt ook wel de Chinese notenboom genoemd. De bladeren zijn eigenlijk met elkaar versmolten naalden, en hebben een waaier of hartvorm. De Ginkgo Bilobaboom kent een mannelijke en vrouwelijke variant. De vrouwelijke boom draagt in de herfst witte vruchten met binnenin een noot. Wanneer de vruchten verteren op de grond, ontstaat er een penetrante lucht. Dit is de reden waarom er in steden vaak alleen de mannelijke variant wordt aangeplant.

gingko bladeren door M.P.H.Keppel hesselink van Blommestein

Verschillende preparaten 

Er zijn veel verschillende preparaten van de bladeren van de Ginkgo op de markt. In die preparaten zitten van allerlei verschillende stoffen.  Vele daarvan zijn zogenaamde glycosides, zoals de stoffen flavonol, aglycones, quercetin, kaempferol, en isorhamnetin. [1]. Op de aanwezigheid en de concentratie daarvan worden de middelen getest. Dat heet standaardiseren. Slechts enkele van deze preparaten zijn uitvoerig klinisch onderzocht. Wel is over het geheel genomen de werkzaamheid van deze plant in veel indicaties uitgebreid gedocumenteerd is, en voor enkele indicaties lijken aanwijzingen te zijn dat extracten van deze plant zinvol ingezet kunnen worden. Wel opletten dat het preparaat de goede sterkte heeft en mooi gestandaardiseerd is!  

Er is zelfs een preparaat van Gingko op de markt in Nederland dat door artsen voorgeschreven mag worden, een echt geneesmiddel dus voor de behandeling van etalagebenen: Tavonin. Dit is dus een gewoon geneesmiddel. Er is zo veel bewijs dat deze plant werkzxaam is, dat zelfs de skeptici van Skepp erkenen dat (citaat): "Er is bewijs voor dat extracten van de ginkgoboom (Ginkgo biloba) het kortetermijngeheugen bij oudere patiënten verbetert."

Indicaties

In een duidelijk overzichtsartikel worden de verschillende uiteenlopende indicaties besproken waarbij Gingko Biloba effectief ingezet kan worden.[2] Gingko Biloba wordt in het algemeen goed verdragen.[3] Enkele van die indicaties bespreken we hier. Ook zijn er veel dierexperimenten gedaan om een inzicht te krijgen waar Ginko het beste bij zou werken. Daarbij kan je allerlei boeiends vinden, zoals dat Gingko de testis beschermt tegen trauma in een rattenproef. [4] Ook zijn er proefjes waarbij datzelfde beschermende effect optrad bij longbeschadiging, en bij darmbeschadigingen. [5] [6] UIt al deze dierproeven blijkt overduidelijk dat Gingko een biologisch effect heeft. Maar zijn dat ook klinisch relevante effecten? Dat is minder makkelijk te bepalen. We zullen zien waarom.

Alzeimer dementie

Diverse goed opgezette studies laten zien dat Ginkgo Biloba een positief effect heeft op geheugenfuncties bij de ziekte van Alzheimer. Ginkgo Biloba had in een kleine studie vergelijkbare effecten als het reguliere middel donepezil, een cholinesteraseremmer. [7] Beide middelen blijken significant betere resultaten sorteren, dan een placebopil. De studie is gedaan met 76 Alzheimer patienten verdeeld over 3 groepen: groep A met Ginkgo Biloba extract (EGb 761) 160 mg, groep B met donepezil 5 mg per dag en groep C met een placebopil. Na 24 weken werden de patienten weer geevalueerd. De patienten in de placebogroep waren verslechterd vergeleken met hoe ze voor de studie waren. Dat was niet het geval in de twee andere groepen. 

Een andere studie liet ook zien dat Ginkgo Biloba enkele geheugen functies verbeterde bij Alzheimer patienten. De placebogroep van die studie verslechterde in de 24 weken van de behandeling. [8] Deze studies bevestigen eerdere resultaten dat Gingko Biloba positieve effecten zou kunnen hebben op het geheugen, gemeten ten opzichte van een placebogroep.[9][10][11] 

Maar er zijn evenzoveel studies die geen verschil laten zien tussen Ginkgo Biloba en placebo bij patienten met dementie.[12] Dit kan komen, omdat de patientengroepen te klein waren om een significant verschil te krijgen. Of natuurlijk, omdat Gingko bij dementie uiteindelijk niet genoeg werkzaam is. Een recente meta-analyse van de Cochrane groep eindigde dan ook met een weinig optimistische opmerking: de werking van Ginkgo bij dementie is niet echt bewezen. The evidence that Ginkgo has predictable and clinically significant benefit for people with dementia or cognitive impairment is inconsistent and unconvincing. [13].

We konden ook geen studies vinden waaruit het effect duidelijk klinisch relevant was, en aanhield gedurende een jaar of langer. Uiteindelijk zijn de gemeten effecten van Ginkgo niet groot, en in de orde van grootte van de reguliere anti-Alzheimer stoffen. Deze middelen behoren tot de klasse van de cholinesterase-remmers. Ze zorgen ervoor dat er in de hersenen meer van het neurotransmitter acetylcholine beschikbaar komt. Er zijn echter nog al wat bijwerkingen bij reguliere medicatie, vooral op het gebied van de darmen. Daarom is het ook voorstelbaar om eerst een paar weken met Ginkgo te behandelen, en te kijken of de geheugen functies verbeteren, alvorens naar de acetylcholine esterase remmers te grijpen. Maar dat is niet een wetenschappelijk gefundeerd advies.

De dagelijkse dosis van Ginkgo Biloba voor dementie van het Alzheimer-type ligt tussen 120 mg en 240 mg. 

Geheugenverbetering bij gezonde mensen?

Als Ginkgo Biloba bij patienten met dementie een positief effect heeft op het geheugen, zou dit kruid dan ook effect hebben bij gezonde mensen? Producenten beweren dat Gingko Biloba effect heeft op de concentratie en geheugen wanneer het minimaal 4 weken gebruikt wordt. In kleine studies lijkt het erop dat bij eenmalige inname het geheugen beter presteert.[14][15] Ook werd er in een andere studie gevonden dat bij hogere eenmalige doseringen van 240 mg en 360 mg de attentie verbeterde.[16] Een andere onderzoek laat zien dat 120mg de beste dosering is om de attentie te verhogen.[17]

Hoewel op psychologische testen beter gepresteerd wordt na eenmalige inname van Gingko Biloba, heeft een langdurige inname (6 weken) geen verbeterd effect ten opzichte van placebo.[18] Dit resultaat is in een grote studie bevestigd. Ginkgo Biloba heeft geen positief effect bij gezonde vrijwilligers na 6 weken dagelijkse inname van Ginko Biloba.[19] Waarschijnlijk treedt na een tijdje tolerantie op voor dit kruid.

Dus eenmalige inname heeft positieve effecten op geestelijke en geheugen prestaties. Chronisch gebruik van Ginkgo Biloba heeft geen effect op het geheugen bij gezonde vrijwilligers.

Etalagebenen

Bij etalage benen (claudicatio intermittens) zijn goede resultaten geboekt met dit kruid.[20] Bij claudicatio intermittens zijn de slagaders van de benen vernauwd, zodat minder zuurstof de benen bereikt en snel pijn ontstaat bij het lopen. De term etalagebenen is ontstaan, omdat patienten met claudicatio intermittens kleine stukjes kunnen lopen en steeds even stoppen (voor de etalage) om de pijn te laten zakken. Het blijkt dat patienten met etalagebenen langer pijnvrij kunnen lopen.[21] En de dosering is van belang. De hogere dosering van 240 mg dagelijks heeft meer effect dan de 120 mg.[22] Na 24 weken van dagelijkse inname was er duidelijk een relevante verbetering te vinden.[23] Gingko Biloba in de vorm van Tavonin is een geregistreerd geneesmiddel voor deze indicatie. In het farmacotherapeutisch kompas wordt 3 maal daags 40 mg aangeraden. Na 6 weken moet er effect opgetreden zijn. Als na 2 tot 3 maanden onvoldoende verbetering laat zien, heeft het weinig zin om dit middel door te blijven slikken.

Ziekte van Raynaud 

Bij het syndroom van Raynaud vernauwen de kleine slagaders in de handen en voeten tijdens kou en heftige emoties. De vingers worden eerst wit, dan blauw door het zuurstoftekort. Wanneer de slagaders zich weer verwijden, worden de vingers rood en gaan dan tintelen en zijn pijnlijk. Er is een aanwjizing dat Ginkgo Biloba de aanvallen zou kunnen verminderen.[24] [24] Het zou kunnen zijn dat Gingko bij koude vingers en tenen zinvol is.

Bijwerkingen en interacties

Ginkgo Biloba heeft invloed op de bloedplaatjes activerende factor, zodat het bloed minder snel stolt. Dit betekent dat voorzichtigheid is geboden met andere medicijnen die invloed hebben op de bloedstolling zoals coumarinederivaten en aspirine. Er zijn beschrijvingen van bloedingen na een operatie. [26] Aangeraden wordt om voor een operatie minimaal 36 uur tot 14 dagen te stoppen met dit kruid.  [27] Ook rond de bevalling is het nemen van Ginkgo vermoedelijk niet handig. [28] In een paar gevalsbeschrijvingen worden zeldzame bijwerkingen, zoals bloedingen in de hersenen, geassocieerd met Ginkgo Biloba. [29][30][31][32] Ook lijkt het op basis van dierexperimenten mogelijk dat Ginkgo de klaring van een stof als theofylline zou kunnen versnellen, alsmede phenobarbital. [33] [34] Andere zeldzame bijwerkingen, zoals ritmestoornissen, zouden mogelijk kunnen zijn. [35]

Samenvatting

Samenvattend is duidelijk dat Ginkgo preparaten biologische werking hebben, en effecten kunnen scoren bij uiteenlopende indicaties. De effecten zijn niet buitengewoon groot. Voor etalage-benen is Ginkgo als geneesmiddel op de markt. Bijwerkingen zijn mild, maar men moet oppassen met interacties met andere geneesmiddelen. Daarom is het van belang altijd uw arts in te lichten als u besluit Gingko preparaten te gebruiken!

Bronnen

Literatuur

Newall C, et al. Herbal Medicines: A Guide for Health Care Professionals. London: Pharmaceutical Press; 1996.
Chavez M, et al. Ginkgo: History, Use and Pharmacologic Properties. Hospital Pharmacy 1998;33:658-72.
Tyler V. Herbs of Choice, the Therapeutical Use of Phytomedicinals. Binghamton: Pharmaceutical Press; 1994.
Kleijnen J, Knipschild P. Ginkgo biloba. Lancet 1992;340:1136-9.
Kudolo GB. The effect of 3-month ingestion of Ginkgo biloba extract on pancreatic beta-cell function in response to glucose loading in normal glucose tolerant individuals. J Clin Pharmacol 2000;40:647.
Budzinski JW, et al. An in vitro evaluation of human cytochrome P450 3A4 inhibition by selected commercial extracts and tinctures. Phytomedicine 2000;7:273-82.
Scott GN, Elmer GW. Update on natural product-drug interactions. Am J Health-Syst Pharm 2002;59:339-47.
Lister RE. An open, pilot study to evaluate the potential benefits of coenzyme Q10 combined with Ginkgo biloba extract in fibromyalgia syndrome. J Int Med Res 2002;30:195-99.
Daba MH, et al. Effects of L-carnitine and Ginkgo biloba extract (EGb 761) in experimental bleomycin-induced lung fibrosis. Pharmacol Res 2002;45:461-6.
Xu AH, Chen HS, Sun BC, Xiang XR, Chu YF, Zhai F, Jia LC. Therapeutic mechanism of ginkgo biloba exocarp polysaccharides on gastric cancer. World J Gastroenterol. 2003 Nov;9(11):2424-7. 
Brigham and Women’s Hospital Press Release. Gingko May Prevent Ovarian Cancer. Available online. Last accessed Dec 23, 2005.

Referentie

[1] Gray D, LeVanseler K, Pan M. | Determination of flavonol aglycones in Ginkgo biloba dietary supplement crude materials and finished products by high-performance liquid chromatography: single laboratory validation. | J AOAC Int. | 2005 May-Jun;88(3):692-702.

[2] Sierpina VS, Wollschlaeger B, Blumenthal M. | Ginkgo Biloba | Am. Fam. Physician. | 2003 Sep 1: 68(5):923-6.

[3] Gertz HJ, Kiefer M. | Review about Ginkgo biloba special extract EGb 761 (Ginkgo). | Curr Pharm Des. | 2004;10(3):261-4.

[4] Akgül T, Ayyildiz A, Nuho?lu B, Karagüzel E, O?ü? E, Ya?murdur H, Ustün H, Germiyano?lu C. | Ginkgo biloba (EGb 761) usage attenuates testicular injury induced by testicular ischemia/reperfusion in rats. | Int Urol Nephrol. | 2008;40(3):685-90. Epub 2007 Nov 15.

[5] Liu KX, Wu WK, He W, Liu CL. | Ginkgo biloba extract (EGb 761) attenuates lung injury induced by intestinal ischemia/reperfusion in rats: roles of oxidative stress and nitric oxide. | World J Gastroenterol. | 2007 Jan 14;13(2):299-305.

[6] Liu KX, He W, Rinne T, Liu Y, Zhao MQ, Wu WK. | The effect of ginkgo biloba extract (EGb 761) pretreatment on intestinal epithelial apoptosis induced by intestinal ischemia/reperfusion in rats: role of ceramide. | Am J Chin Med. | 2007;35(5):805-19.

[7] Mazza M, Capuano A, Bria P, Mazza S. | Ginkgo biloba and donepezil: a comparison in the treatment of Alzheimer's dementia in a randomized placebo-controlled double-blind study. | Eur J Neurol. | 2006 Sep;13(9):981-5.

[8] Kanowski S, Hoerr R. | Ginkgo biloba extract EGb 761 in dementia: intent-to-treat analyses of a 24-week, multi-center, double-blind, placebo-controlled, randomized trial. | Pharmacopsychiatry. | 2003 Nov;36(6):297-303.

[9] Le Bars PL, Katz MM, Berman N, Itil TM, Freedman AM, Schatzberg AF. | A placebo-controlled, double-blind, randomized trial of an extract of Ginkgo biloba for dementia. North American EGb Study Group. | JAMA. | 1997 Oct 22-29;278(16):1327-32.

[10] Le Bars PL, Kieser M, Itil KZ. | A 26-week analysis of a double-blind, placebo-controlled trial of the ginkgo biloba extract EGb 761 in dementia. | Dement Geriatr Cogn Disord. | 2000 Jul-Aug;11(4):230-7.

[11] Kanowski S, Herrmann WM, Stephan K, Wierich W, Hörr R. | Proof of efficacy of the ginkgo biloba special extract EGb 761 in outpatients suffering from mild to moderate primary degenerative dementia of the Alzheimer type or multi-infarct dementia. | Pharmacopsychiatry. | 1996 Mar;29(2):47-56.

[12] van Dongen MC, van Rossum E, Kessels AG, Sielhorst HJ, Knipschild PG. | The efficacy of ginkgo for elderly people with dementia and age-associated memory impairment: new results of a randomized clinical trial. | J Am Geriatr Soc. | 2000 Oct;48(10):1183-94.

[13] Birks J, Grimley Evans J. | Ginkgo biloba for cognitive impairment and dementia. | Cochrane Database Syst Rev. | 2007 Apr 18;(2):CD003120.

[14] Kennedy DO, Scholey AB, Wesnes KA. | Modulation of cognition and mood following administration of single doses of Ginkgo biloba, ginseng, and a ginkgo/ginseng combination to healthy young adults. | Physiol Behav. | 2002 Apr 15;75(5):739-51.

[15] Kennedy DO, Haskell CF, Mauri PL, Scholey AB. | Acute cognitive effects of standardised Ginkgo biloba extract complexed with phosphatidylserine. | Hum Psychopharmacol. | 2007 Jun;22(4):199-210.

[16] Kennedy DO, Scholey AB, Wesnes KA. | The dose-dependent cognitive effects of acute administration of Ginkgo biloba to healthy young volunteers. | Psychopharmacology (Berl). | 2000 Sep;151(4):416-23.

[17] Rigney U, Kimber S, Hindmarch I. | The effects of acute doses of standardized Ginkgo biloba extract on memory and psychomotor performance in volunteers. | Phytother Res. | 1999 Aug;13(5):408-15.

[18] Elsabagh S, Hartley DE, Ali O, Williamson EM, File SE. | Differential cognitive effects of Ginkgo biloba after acute and chronic treatment in healthy young volunteers. | Psychopharmacology (Berl). | 2005 May;179(2):437-46. Epub 2005 Mar 1.

[19] Solomon PR, Adams F, Silver A, Zimmer J, DeVeaux R. | Ginkgo for memory enhancement: a randomized controlled trial. | JAMA. | 2002 Aug 21: 288(7):835-40.

[20] Pittler MH, Ernst E. | Complementary therapies for peripheral arterial disease: systematic review. | Atherosclerosis. | 2005 Jul;181(1):1-7. Epub 2005 Mar 31.

[21] Horsch S, Walther C. | Ginkgo biloba special extract EGb 761 in the treatment of peripheral arterial occlusive disease (PAOD)--a review based on randomized, controlled studies. | Int J Clin Pharmacol Ther. | 2004 Feb;42(2):63-72.

[22] Schweizer J, Hautmann C. | Comparison of two dosages of ginkgo biloba extract EGb 761 in patients with peripheral arterial occlusive disease Fontaine's stage IIb. A randomised, double-blind, multicentric clinical trial. | Arzneimittelforschung. | 1999 Nov;49(11):900-4.

[23] Peters H, Kieser M, Hölscher U. | Demonstration of the efficacy of ginkgo biloba special extract EGb 761 on intermittent claudication--a placebo-controlled, double-blind multicenter trial. | Vasa. | 1998 May;27(2):106-10.

[24] Muir AH, Robb R, McLaren M, Daly F, Belch JJ. | The use of Ginkgo biloba in Raynaud's disease: a double-blind placebo-controlled trial. | Vasc Med. | 2002;7(4):265-7.

[25] Muir AH, Robb R, McLaren M, Daly F, Belch JJ. | The use of Ginkgo biloba in Raynaud's disease: a double-blind placebo-controlled trial. | Vasc Med. | 2002;7(4):265-7.

[26] Fessenden JM, Wittenborn W, Clarke L. | Gingko biloba: a case report of herbal medicine and bleeding postoperatively from a laparoscopic cholecystectomy. | Am Surg. | 2001 Jan;67(1):33-5.

[27] Ang-Lee MK, Moss J, Yuan CS. | Herbal medicines and perioperative care. | JAMA | 2001 Jul 11: 286(2):208-16.

[28] Dugoua JJ, Mills E, Perri D, Koren G. | Safety and efficacy of ginkgo (Ginkgo biloba) during pregnancy and lactation. | Can J Clin Pharmacol. | 2006 Fall;13(3):e277-84. Epub 2006 Nov 3.

[29] Rowin J, Lewis SL. | Spontaneous bilateral subdural hematomas associated with chronic Ginkgo biloba ingestion. | keytype2=tf_ipsecsha | Neurology | 1996: 46:1775-1776.

[30] Vale S. | Subarachnoid haemorrhage associated with Ginkgo biloba. | Lancet. | 1998 Jul 4;352(9121):36.

[31] Matthews MK Jr. | Association of Ginkgo biloba with intracerebral hemorrhage. | Neurology. | 1998 Jun;50(6):1933-4.

[32] Gregory PJ. | Seizure associated with Ginkgo biloba? | Ann Intern Med. | 2001 Feb 20;134(4):344.

[33] Tang J, Sun J, Zhang Y, Li L, Cui F, He Z. | Herb-drug interactions: Effect of Ginkgo biloba extract on the pharmacokinetics of theophylline in rats. | Food Chem Toxicol. | 2007 Dec;45(12):2441-5. Epub 2007 Jun 21.

[34] Kubota Y, Kobayashi K, Tanaka N, Nakamura K, Kunitomo M, Umegaki K, Shinozuka K. | Pretreatment with Ginkgo biloba extract weakens the hypnosis action of phenobarbital and its plasma concentration in rats. | J Pharm Pharmacol. | 2004 Mar;56(3):401-5.

[35] Cianfrocca C, Pelliccia F, Auriti A, Santini M. | Ginkgo biloba-induced frequent ventricular arrhythmia. | Ital Heart J. | 2002 Nov;3(11):689-91.

Berichten

  1. Ron schreef:

    Waarom geen studie met thee van de bladeren? Het is vaker zo dat alleen de oorspronkelijke stog werkzaam is en niet een preparaat.

  2. Jolanda Veen schreef:

    Hallo,
    ik lees net in jullie artikel dat uit onderzoek is gebleken dat chronisch gebruik van gingko bij gezonde mensen niet leidt tot verbetering van de geheugenfunctie.
    Mijn ervaring is echter dat het wel degelijk mijn geheugenfunctie verbetert bij blijvend gebruik, terwijl ik gewoon een gezond mens ben die – zoals velen – merkte dat ik naarmate ik boven de 40 kwam wat vaker iets vergat. Gingko heeft wel degelijk een gunstig effect op mijn vermogen dingen te onthouden.

  3. Lan schreef:

    Er zijn een hoop dingen in deze disucssie die je in al dit soort disucssies weer tegenkomt. Maar het nut van wetenschappelijk onderzoek kun je volgens mij het best verantwoorden door naar de geschiedenis te kijken. Een grote toepassing van een elementair deeltje (namelijk het electron) is een televisie. Hier heeft de economie ook erg van geprofiteerd naar mijn idee. Niemand zal ooit aan deze toepassing gedacht hebben toen dit (subatomaire!) deeltje aan het eind van de 19e eeuw ontdekt werd.Een andere toepassing is een MRI scanner waarbij de resonante frequenties van atoomkernen gemeten worden, ook geen toepassing die men had kunnen bedenken 100 jaar geleden. Een MRI scanner gebruikt overigens supergeleiders om de grote magneetvelden te maken die voor deze techniek nodig zijn. Dat had onze landgenoot Heike Kamerlingh-Onnes ook niet in gedachten denk toen hij het in Leiden 100 jaar geleden supergeleiding ontdekte. Ook een fenomeen waarvoor voor de toepassing kennis van de subatomaire eigenschappen cruciaal is.En nog een laatste voorbeeld omdat dit vaak aangehaald wordt: TomTom werkt op basis van het global positioning system (GPS) wat weer werkt op basis van atoomklokken en dat is op zijn beurt weer gebaseerd op precisiemetingen van de interne (dus subatomaire) structuur van het atoom. Ook een toepassing dus waarbij subatomaire kennis vereist is.TomTom doet niks aan fundamenteel onderzoek, maar wat zij handig hebben gedaan is marketing. Erg belangrijk voor de economie en daar moeten we zeker trots op zijn en meer van dat soort bedrijven stimuleren, maar het heeft NIKS met fundementeel onderzoek of zelfs wetenschap te maken.Wat ik hiermee dus wil zeggen is dat de voorbeelden die ik hierboven noem INMIDDELS allemaal erg grote toepassingen hebben doordat de technologie-sector op basis van oude’ wetenschappelijke kennis een product bedacht heeft. Maar deze zogenaamd nieuwe technologie’ die hierboven staat is dus wel op basis van wetenschap van 100 jaar geleden (uit de tijd dat er geen algemeen kiesrecht was en de gemiddelde Nederlander over de akkers liep). Toepassingen van de LHC verwachten is dus gekkenwerk, maar het zal 100% zeker komen! Fundamenteel onderzoek moet natuurlijk verantwoord worden, dat staat buiten kijf, maar dat is wel echt iets heel anders dan dat het een toepassing moet hebben.

  4. oliveira schreef:

    ik heb deze boom in me voortuin
    dus als julie nog iets willen hebben
    ga jullie je gang hij is zo 5 a 6 meter lan en zo 3 breed.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.