Sprokkelen en Selecteren van Medische Feiten

IOCOB ligt nogal eens onder vuur. Vooral recent. Omdat simpel denkenden menen dat geneeskunde of zwart of wit is. Fout of Goed. Het zijn neopostivistische nietweters, en die komen vrij veel voor bij de niet genuanceerde critici op complementaire geneeskunde.

Een feit is een feit is een feit? Nee dus. In de medische wetenschap worden feiten gemaakt, bijeen gesprokkeld en geselecteerd. Bijvoorbeeld. Er is een geneesmiddel op de markt. Voor depressie. Hoe begon dat? Er is een cash cow. Miljarden Euro's gaan naar de maker van Prozac. Meer mensen willen geld zien. Een serie nieuwe moleculen wordt gemaakt in een lab. Op basis van het molecuul dat de cash cow is. Maar net iets anders. Honderd moleculen worden gescreend in allerlei modellen voor depressie. UIteindelijk blijven er 2 of 3 over, omdat die het in een model van een bijna verzuipend ratje in een bekerglas goed doen. Dat ratmodel wordt namelijk gebruikt om te kijken of het molecuul wel antidepressieve werkzaamheid heeft. De stof is dus positief. Dat is zo als het ratje (tegen beter weten in) blijft doorzwemmen en doorzwemmen, in plaats van wat vaag te dobberen in het water. Hoe meer een stofje de rat laat doorzwemmen, hoe beter is het antidepressivum, menen we....

Van doorploegende rat naar de CEO 

De leider van het farmacoogische laboratorium zoekt in de literatuur alle mooie woorden bijeen, om de CEO van de farmaindustrie te overtuigen dat dat nieuwe molecuul de cash cow van morgen gaat worden. Hij weet ook dat dat 10 jaar gaat duren, en hij dan allang bij een andere werkgever zit.

Het molecuul wordt enthousiast ontvangen. het is een potentiele doorbraak. De koers van de aandelen stijgt. Want er is een nieuwe lead. Zo heet dat. Samengesprokkeld op basis van dunne gegevens. 

Voorts komen er klinische studies. Daarvan zijn er vele. Een stuk of 6 voordat een stof geregistreerd wordt en op de markt komt. Met sterk geselecteerde patienten. En de helft ervan is negatief. Maar ja, dat weet bijna niemand, want die studies worden meestal niet gepubliceerd. En als er een enigszins negatieve studie is, kan je die zo goed omschrijven, dat het positief lijkt te zijn. Dat werd enkele jaren geleden in het tijdschrift  voor dokters, de JAMA aangetoond. 

En dan gaat langzaamaan iedereen geloven dat die nieuwe stof ook echt goed is. Die komt op de markt. Mooie advertenties eromheen. Opinionleaders die de farmacologie bespreken. En pas na 10 jaar wordt het duidelijk. En het viel tegen…… Oeps. Veel bijwerkingen, of eigenlijk toch geen werking.

Enige tijd geleden nog gooide ook de grote psychiater Emsley de knuppel in het hoenderhok in een editorial in de BMJ, waarin hij stelde dat medische wetenschap tegenstrijdig, eenzijdig en niet correct is. Hij demonstreerde dat aan de hand van de wetenschappelijke feiten rond de nieuwe anti-schizofrenie middelen! (zie deze website, Hypes doorboord!) Dat viel ook zo tegen!

Foute Feiten en Verkeerde Zienswijzen 

Eerst even onze Darwin aan het woord laten zoals hij in 1871 schreef in zijn meesterwerk the Descent of Man..

Foute Feiten zijn buitengewoon nadelig voor de vooruitgang van de wetenschap aangezien we vaak lang standhouden…..maar verkeerde zienswijzen, wanneer ze vergezeld gaan van  enige vorm van bewijs, kunnen weinig kwaad, aangezien iedereen genoegen schept in de ontkrachting ervan…

EBM: ontmaskering van de vreselijke waarheid

En wie herinnert zich nog het mooie BMJ artikel met de veelzeggende titel: 

EBM: unmasking the ugly truth, waar men o.a. stelde:

EBM shares with many other religions an aggressive proselytisation. New members are recruited to the religion through workshops, colloquiums, religious tracts, and other publications. Although EBM does not yet have its own television channels, the internet is gradually being taken over by EBM sites. A recent Google search (10 December 2002) revealed 1240000 EBM sites. …..

En recent vonden we een mooie uitspraak van Peter Wyer en Suzana Silva:

If the outstanding strength of the EBM movement constitutes the potential empowerment of clinicians to contend with the overwhelming complexity of the Information Age, its weaknesses are embodied in its attempts to portray itself as a comprehensive revision of, or ‘paradigm shift’ in, clinical reasoning and action ….(Where is the wisdom? I – A conceptual history of evidence-based medicine Journal of Evaluation in Clinical Practice Volume 15, Issue 6, pages 891–898, December 2009)

en:

we have been forced to recognize that, as a purported revolutionary model for the practice and teaching of medicine, EBM is, at best, incomplete, and at worst, a misnomer. 

Een Medisch Feit is plastisch

Von Feyermorgen heeft recent gewezen op het belangrijke wetenschapstheoretische werk van Perelman and Olbrechts-Tyteca. Deze denkers hebben aangetoond dat feiten geen vaststaande zaken zijn, maar plastisch en cultuurgebonden.  Een Feit is geen vaststaand ding, beste mensen van de tegenpartij.

It is not possible, nor would it be consistent with our purpose—to define ‘fact’ in a way that would enable us, at any time or place, to classify this or that concrete datum as a fact…..

En ze voegen toe:

On the contrary, we must stress that, in argumentation, the notion of ‘fact’ is uniquely characterized by the idea that is held of agreements of a certain type relating to certain data […] The way in which the universal audience is thought of, and the incarnations of this audience that are recognized, are thus determining factors in deciding what, in a particular case, will be considered to be a fact, characterized by adherence of the universal audience, an adherence such as to require no further strengthening.

En in lijn met dat werk analyseerden Latour en Woolgar in hun fenomenale “Laboratory Life,” de sociologische processen waardoor een wetenschappelijk feit ontstaat (!). Zij komen tot de conclusie na het analyseren van het werk in een endocrinologisch laboratorium dat een wetenschapelijk feit als uitkomst van een   serie proeven geen onderdeel is van de natuur, maar een bijproduct van overleg, communicatie, interactie en onderhandelingen…… We citeren even…

the scientific fact not as part of natural reality, but rather as the product of communication, interaction, and negotiations, and most especially, as the final result of a disciplinary consensus.

Deze boeken zijn zeker te moeilijk voor de mensen van de tegenpartij, die momenteel het vuur op IOCOB openen in diverse blogs (van sort-off alure). Maar mogelijk dat enkelen van hen, with a cold and fishy eye, om even te citeren, toch kennis willen nemen van deze materie.  

Voor de echte dieharts hier wat bronnen… 

Bronnen:

Perelman C.H., and L. Olbrechts-Tyteca. 1958. The new rhetoric: A treatise on argumentation (translation by: Wilkinson, J., Weaver, P. 1969). 

Latour, B., and S. Woolgar. 1979. Laboratory life: The social construction of scientific facts. Beverly Hills: Sage. 

Hunston, S. 1994. Evaluation and organization in a sample of written academic discourse. In Advanced in written text analysis, ed. M. Coulthard. London: Routledge. 

Kuhn, T. 1962. The structure of scientific revolutions. Chicago and London: The University of Chicago Press. 

Bazerman, C. 1988. Shaping written knowledge: The genre and activity of the experimental article in science. Madison: The University of Wisconsin Press. 

Hyland, K. 1998. Hedging in scientific research articles. Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins.

Knorr-Cetina, K.D. 1981. The manufacture of knowledge: Toward a constructivist and econtextual theory of science. Oxford: Pergamon. 

Pera, M. 1994. The discourses of science. Chicago and London: The University of Chicago Press. 

Nawoord 

De titels zeggen eigenlijk al genoeg, dames en heren aanhangers van de neopositivisctische school der kwakbusters en gelovers in de Ideale Wetenschap….